Islamski kalendar ili hidžretski kalendar je kalendar po kojem se ravnaju muslimani prilikom određivanja svojih dnevnih dužnosti i praznika, a u mnogim islamskim državama ovo je službeni kalendar.
Hidžretski kalendar potiče od arapske riječi „hidžra“, dobio je ime po selidbi poslanika Muhammeda s.a.v.s. (arapski: صلى الله عليه وسلم) iz Mekke u Medinu. Hidžra se dogodila 622. godine po Isau, neka je spas i mir Božiji na njega.
Dvanaest hidžretskih mjeseci se određuju po viđenju mladog mjeseca. Prvi mjesec je muharrem, a posljednji zul-hidždže.
Hidžretski mjesec ima ili 29 ili 30 dana, pa je zato hidžretska godina 10 dana kraća od godine sunčevog kalendara. – jedna godina ima 354 ili 355 dana.
Imena mjeseci hidžretskog kalendara nemaju vjerska već uglavnom praktična značenja za predislamske Arape, poput drugih narodnih imena za mjesece tokom godine. Tako se, na primjer, zul-hidždže naziva mjesec hadža, zbog hodočašća koje su Arapi tokom ovog mjeseca obavljali.
Hidžretski mjeseci su:
Muharrem ul Haram (Muharrem) – محرّم – “zabranjen”
Safer – صفر – “prazan, slobodan”
Rebiul-evvel (Rebi’ I) – ربيع الأول – “prvo proljeće”
Rebiul-ahir (Rebi’ II) – ربيع الآخر أو ربيع الثاني – “drugo proljeće”
Džumadel-ula (Džumade I) – جمادى الأول – “prvo smrzavanje”
Džumadel-uhra (Džumade II) – جمادى الآخر أو جمادى الثاني, – “drugo smrzavanje”
Redžeb – رجب – “cijenjen, poštovan”
Ša’ban – شعبان – “dijeljenje, odvajanje”
Ramazan – رمضان – “žega”
Ševval – شوّال – “podizanje”
Zul-ka’de – ذو القعدة – “primirje, vrijeme odmora”
Zul-hidždže – ذو الحجة – “vrijeme hadža”
Vrijednost mjeseci hidžretskog kalendara:
Od dvanaest hidžretskih mjeseci četiri su sveta. To su: redžeb, zul-ka’de, zul-hidždže i muharrem. Ovo su sveti, zabranjeni mjeseci jer je u njima zabranjeno ratovanje.
Uzvišeni Allah je istakao vrijednost svetih mjeseci kao što je istakao vrijednost petka u odnosu na druge dane u sedmici, ili kao što je istaknut Dan Arefata.
Neka vremena tokom dana i noći su bolja i vrijednija od drugih vremena, te je stoga Allah, dž.š., naredio vjernicima da u to vrijeme obavljaju namaz.
Poput vremena, Allah, dž.š., je odlikovao i neka mjesta na Zemlji. Poznato je da je Mesdžidul-haram u Meki sveto mjesto.
Jedan namaz u njemu bolji je od stotinu hiljada namaza obavljenih u nekoj drugoj džamiji. Allah, dž.š., je dao prednost određenim mjestima i vremenima tako što ih je ispunio Svojim počastima i svetošću.
Dobro djelo koje se učini u blagoslovljenim vremenima i na svetim mjestima višestruko se nagrađuje u odnosu na dobro djelo učinjeno u neko drugo vrijeme ili na nekom drugom mjestu.
Međutim, i grijeh koji se učini u blagoslovljenim vremenima i na svetim mjestima višestruko se kažnjava u odnosu na grijeh učinjen na nekom drugom mjestu ili u neko drugo vrijeme.
Prema jednom predanju, kada Uzvišeni Allah zavoli nekog od Svojih robova On ga navikne da čini dobra djela u odabrana vremena da bi ga zbog toga mnogostruko nagradio.
S druge strane, kada neko okrene leđa Allahu i Njegovoj vjeri, Allah ga navikne da čini loša djela u odabrana vremena i na svetim mjestima da bi ga što žešće kaznio.
Najodabraniji od svih mjeseci je ramazan jer je u njemu objavljen Kur’an.
Nakon njega po vrijednosti slijedi rebiul-evvel radi toga što je u njemu rođen Allahov Poslanik, a.s.
Zatim slijedi redžeb koji je izdvojen od ostala tri sveta mjeseca.
Sljedeći po vrijednosti je ša’ban zbog toga što je to mjesec Allahovog Poslanika, a.s.
Nakon njega dolazi zul-hidždže jer se tokom ovog svetog mjeseca obavlja hadž i jer su prvih deset dana ovog mjeseca vrijedni kao Lejletul-kadr.
Zatim slijedi muharrem koji je mjesec Allahovih vjerovjesnika i jedan od svetih mjeseci.
Potom slijede ostali mjeseci.
Islamski dani su:
Nedjelja: yaum al-ahad يوم الأحد (Prvi dan)
Ponedjeljak: yaum al-ithnayn يوم الإثنين (Drugi dan)
Utorak: yaum ath-thalatha’ يوم الثُّلَاثاء (Treći dan)
Srijeda: yaum al-arba`a’ يوم الأَرْبعاء (Četvrti dan)
Četvrtak: yaum al-khamis يوم الخَمِيس (Peti dan)
Petak: yaum al-jum`a يوم الجُمْعَة (Džuma)
Subota: yaum as-sabt يوم السَّبْت
